Claustra metselwerk bij gevelstenen: richtlijnen voor professionals

Algemene principes

De buigweerstand van metselwerk

De hierboven bepaalde windbelasting moet door het metselwerk opgenomen worden.  
De buigweerstand wordt opgebouwd in twee richtingen, evenwijdig met de langsvoegen en loodrecht op de langsvoegen.  

In traditioneel metselwerk wordt de windbelasting in het metselwerk overgedragen door de schuifsterkte in de lintvoegen en de aanhechtsterkte van de mortel in de stootvoeg. Dit betekent dat bij een traditioneel verband bij het overschrijden van de buigweerstand onderstaand scheurpatroon optreedt (afb. links onder). Rechts onder zien we het scheurpatroon bij een claustraverband. Er is een beperktere opleg voor de schuifsterkte in de lintvoegen. Bovendien zijn er geen gesloten stootvoegen en vervalt de aanhechtsterkte van de mortel in de stootvoeg. 

Afbeelding bovenaan:
Links: buiging evenwijdig met de langsvoegen - Rechts: buiging evenwijdig met de stootvoegen, 

Afbeelding onderaan: 
Scheurpatroon bij het overschrijden van de buigweerstand ten gevolge de windbelasting (links in een traditioneel verband; rechts in claustraverband)

Aanbevelingen

Voor het ontwerp en de uitvoering kunnen wij aanbevelen rekening te houden met onderstaande principes welke een gunstige invloed hebben op de stabiliteit van het claustraverband waardoor grotere overspanningen toelaatbaar zijn.

1. Het spreekt voor zich dat hoe kleiner de openingen van de claustra, hoe groter de maximaal toelaatbare afmetingen zullen worden.
    
2. Het aanbrengen van een verticale belasting op het claustra-verband zal een gunstig effect hebben op de maximale dimensies van de claustra.
    
3. Indien er aan de steunpunten van het claustraverband de nodige voorzieningen getroffen worden zodat er een moment kan opgenomen worden, zal het moment in het midden van de overspanning lager liggen en kan er een grotere afmeting gerealiseerd worden. Hiertoe dient het muurvlak minstens even lang te zijn als de lengte van het claustraverband zonder verzwakkingen of openingen.
    
4. In geval achter het claustraverband een gesloten binnenspouwblad aanwezig is,  wordt de optredende winddruk kleiner aangezien er zich achter het claustraverband geen onderdruk ontwikkelt.
    
5. Het gebruik van slanke stenen zoals de Panorama- reeks met een grote lengte/hoogte verhouding. Enerzijds verhoogt hierbij het oplegvlak, anderzijds neemt ook het aantal lagen per meter hoogte toe
    
6. Er kan ook geopteerd worden voor een baksteenmetselwerk met een dubbele muurdikte.
    
7. Er kan gesteld worden dat indien gewerkt wordt met lijmmortel in plaats van traditionele mortel de hogere afschuifsterkte eveneens zal leiden tot grotere overspanningen in claustraverband.
    
8. Ook de geometrie van het claustraverband is bepalend voor het afdragen van de belasting. Zo zijn vierkante of smalle claustravormen gunstiger.
    
9. Verder bestaan verschillende variaties op het claustraverband met oog op het vergroten van de contactoppervlaktes tussen de stenen en de mortel met een gunstig effect op de stabiliteit. Zo zijn in onderstaand verband beduidend grotere contactoppervlaktes in de lintvoegen
    
10. Nog grotere overspanningen kunnen gehaald worden door de openingen om de 3 lagen i.p.v. om de 2 lagen te voorzien. Niet alleen verhoogt het contactoppervlakte aanzienlijk, maar bovendien kan tussen de doorlopende lagen lintvoegwapening worden aangebracht. 
     
11. Het laten inwerken van claustrametselwerk met een verborgen latei helpt om het bovenliggende geveldeel te dragen.

12. Bij het uitzetten van het verband moet rekening gehouden worden met eventuele maatafwijking van de steen. Indien nodig dient er voor het claustragedeelte op maat te worden gesorteerd om een strak symmetrisch verband te bekomen.

De uitvoering gebeurt steeds volgens de regels der kunst en het goede vakmanschap.

Deze adviezen zijn van algemene aard, gebaseerd op algemene ervaring en de geldende bouwvoorschriften, niet bindend en houden geen aansprakelijkheid in.